کیفیت بخشی به دروس روخوانی

ارائه راهکارو پیشنهاد در خصوص کیفیت بخشی به روخوانی ودرک مطلب کودکان ابتدایی

شرایط نخست یادگیری مفاهیم درسهایی (ریاضی،علوم،دینی و ..... ) تلفظ درست ودرک صحیح معنای کلمه ها،جمله ها وعباراتی است که این مفاهیم را بیان می کنند.

وقتی دانش آموز بتواند( کلمه ها ،جمله هاوعبارات) را درست بخواند ومعنا ومفهوم آنها رابه درستی دریابد،پیام آنها را درک خواهد کرد وآن مفاهیم را یاد خواهد گرفت،به کار خواهد بست ودر نتیجه، در رفتاراو تغییرات مناسب ایجاد خواهد شد . این تغییرات مناسب هدف نهایی وبالنده ی آموزش است.ازاین رو می توان پذیرفت که توانایی درک ( مهارتهای زبانی) پیش نیاز تمام دروس ،در طول عمرآموزش کلیه افراد است.

زیربنای آموزش مهارتهای زبانی در پایه ی اول ریخته می شود.بنابراین،چنانچه در پایه ی اول به یادگیری مهارتهای زبانی دانش آموزان توجه کافی نشود،وقتی به کلاس دوم و بالاتر می آ یند با مشکلات فراوان وگسترده ای در دروس گوناگون روبه رو خواهند شد.

برای رفع مشکلات و تقویت مهارتهای زبانی وروخوانی دانش آموزان،آموزگاران می توانند به موارد زیر توجه داشته باشند:

1- با تمام مفاهیم آموزشی مهارتهای زبانی و روش تدریس آن مفاهیم در پایه ی اول آشنا باشد تا بتواند بین مهارتهای زبان آموزی پایه های بالاتر ومفاهیم زبان آموزی که در پایه ی اول آموخته اند،ارتباط برقرار کند .همچنین درصورت لزوم، از راه آموزش جبرانی،آنها را به دانش آموزان تعلیم دهد.

2- با کلیه مهارتهای موجود درهر درس، روش آموزش هریک از آنها را بداند.

3- از کلیه کلمه ها و ترکیب هایی که شاگردان در کتابهای درسی پایه ی اول،به خصوص در کتاب فارسی،خوانده اند،اطلاع داشته تا درفرصت های مناسب آموزش مهارت های زبانی از آنها استفاده کند.

4- به منظور درک پیام های کتابهای ریاضی، دینی،علوم پایه ی دوم،آموزگار هنگام تدریس مطالب هریک از آنها کلیه کلمه ها،ترکیبها واصطلاحات فنی راازنظر( تلفظی،معنایی واملایی) آموزش بدهد.

5- برای آموزش مهارتهای زبانی هردرس، برنامه مدون واز پیش تعیین شده ای داشته باشد وبداند که درهر جلسه ی درسی چه چیز را وچگونه تدریس کند.

6- ابداع شیوه های مناسب برای ارزشیابی از مفاهیم زبانی تدریس شده.

7- تشخیص مشکلات ونارسایی های مهارتهای زبانی دانش آموزان درمورد آموزش جبرانی ورفع این مشکلات اقدام نماید.

8- چون امکان دارد اعمال یک روش آموزشی در موردهمه ی دانش آموزان کلاس نتیجه ی یکسان ومعینی نداشته باشد،آموزگار باید در زمینه ی آموزش مهارتهای زبانی به شاگردان،روش ها وشیوه های تدریس گوناگونی در نظر داشته باشد وازهرکدام برای تدریس به هر دسته از آنان استفاده کند.

 زمینه های آمادگی آموزگار به منظور تدریس هر درس

آموزگاربرای آمادگی تدریس هر درس بایدبا اهداف درس،نحوه تدریس هر بخش درس،نحوه ی ارزش یابی هر بخش درس،نحوه ی آموزش جبرانی هر درس و ساخت تمرین های مناسب باهر بخش درس آشنا باشد وتوانایی به کارگیری آنها را داشته باشد .برای بدست آوردن توانایی لازم این پاره مهارت های زبانی،پیش نیاز تدریس معلم است وبدون شک،موفقیت در تدریس درگرو کسب ودانستن این مهارتهای جنبی زبانی است.

 -  پیش نیازهای آموزگاربرای تدریس هر درس عبارت از:

1- دسترسی به کلمه ها وترکیب های تازه ومشکل هر درس

2- مشخص کردن صحیح کلمه ها وترکیب های تازه ومشکل هر درس

3- دست یابی به معنای کلمه ها وترکیب های تازه ومشکل هر درس

4- مشخص کردن کلمه ها وترکیب هایی غیراز موارد بالا که لازم است از جنبه های دیگر مهارت های زبانی به آنها توجه شود.

5- توانایی طرح تمزین های مکمل هربخش درس با توجه به نیاز دانش آموزان

6- دسترسی به مفاهیم جنبی مهارت های زبانی مرتبط با هربخش درس

7- توانایی اجرای آموزش جبرانی درزمینه ی مهارت های زبانی درس برای دانش آموزانی که بعداز ارزشیابی مشخص شده است که به بازآموزی نیاز دارند.

 تعریف مهارت های زبانی خواندن:

مهارت های زبانی خواندن عبارت از: انتقال درست نشانه های خطی به نشانه های صوتی با رعایت ویژگی های هریک،همراه بیان ودرک مفاهیم آنها.

با توجه به این تعریف ودانسته های آموزگار دراین زمینه ،معلم باید توجه داشته باشد که دانش آموزان در زمینه کسب مهارت زبانی خواندن باید:

- برای خواند ن کلمات بین چشم واندیشه ی خود ارتباط و هماهنگی ایجاد کنند.

- نشانه های خطی(حروف الفبایی وغیر الفبایی) و ویژگی های نوشتاری مربوط به آنها را بدانند.

- نشانه های صوتی (صداها) و ویژگی های صوتی مربوط به آنها را بدانند.

- معنا ومفهوم کلمه ها ،ترکیب ها واصطلاحات درس را به طور مستقل از جمله های متن درس کسب کنند.

- درمورد تصاویر با توجه به درس توضیح دهد.

- پیام هرجمله، هربند وکل درس را درک کند وبتوانند نتیجه ی درس را بازگویند.

- به معنا و مفهوم فعل های امری تمرین های درس پی ببرند وبدانند که از آنها چه خواسته شده است وچه کار باید بکنند.

اشکالات دانش آموزان در خواندن: اشکالات کلی دانش آموزان در خواندن متن درس ها وپیشنهادهایی برای رفع آنها

 * عدم شناخت شکل های متفا وت حروف الفبایی به کار رفته در کلمه های متن درس

آموزگاران می توانند ویژگی های نوشتاری حروف الفبایی را، که در آن جا آمده است، درحد نیاز به شاگردان آموزش دهند، آنها راروی تابلویی بنویسند در دیدرس شاگردان قرار دهند ودر فرصت های مناسب برای آموزش مهارت های زبانی خواندن از آنها استفاده کنند.

* عدم شناخت ویژگی های نوشتاری کلمه ها : در کلمه هایی که ویژگی نوشتاری و خواندنی خاصی وجود دارد (خواهر،سوال،کبری،خواست،خاست......) که در پایه ی اول تدریس شده با توجه به اهمیت آنها مجددا در پایه های بالاتر یا د آوری شود.

* ناتوانی در خواندن ودرک معنای کلمه ها وترکیب های جدید متن وغیر متن درس

آموزگاردرضمن تدریس کلمه ها وترکیب های تازه ومشکل آنها را روی تخته سیاه مشخص کند تا آنها رادر هنگام تدریس از نظر(تلفظی،معنایی،املایی) توضیح دهد.

* عدم شناخت نشانه های خطی غیرالفبایی به کاررفته در بعضی کلمه های متن درس

درآموزش مهارت های زبانی،نشانه های خطی غیرالفبایی مانند تنوین که کودک با آن آشنایی قبلی ندارد،از مشکلات عمده ی خواندن، معنی واملای کلمه هایی است که این نشانه ها را دارند آموزگار باید آنها را به نحو مناسبی آموزش دهد.

* ناتوانی در خواندن ترکیب های (موصوف وصفت و مضاف و مضاف الیه)

از اشکالات قرائتی و املایی دانش آموزان،خواندن ونوشتن کلمه هایی است که حالت موصوف وصفت یا مضاف و مضاف الیه دارند.

برای رفع این مشکل آموزگار می تواند از شاگردان بخواهد کسره ی بین این نوع ترکیبهای وصفی واضافی را اگردر متن درس گذاشته نشده است، بگذارند(پایه های پایین تر)

* ناتوانی در خواندن فعلهای مرکب وعبارتهای فعلی به صورت درست

آموزگار باید بداند کلمات پایانی جمله ها که شامل گزاره یا قسمتی از گزاره هستند وکلمه های مرکب،هماهنگ ومرتبط باهم خوانده می شود.

* اشتباه خواندن مصوتهای(ه ) درپایان کلمه ها

یکی از اشکالات مهم خواندن شاگردان،تلفظ مصوت ها (ه) در پایان کلمه ها به خصوص در پایان فعلهاست که صدای   (e)  می دهد  ،معمولا این حرفها با صدای(ه  (h خوانده می شوند آموزگاران درهر درس،فعلها وکلمه هایی راکه حرفهای (ه)در پایان آنها صدای (e) می دهد، مشخص می کنند ،روی تخته می نویسند وچندباربا صدای رسا وبه طور صحیح بخوانند تا گوش دانش آموزان به تلفظ این کلمه ها عادت کند.بعد خودشان هم بخوانند.

* اشتباه خواندن بخش(یی) در کلمه هایی مانند پاییز - راهنمایی ....اشتباها آنها رابه صورت پائیز وراهنمائی می خوانند.

کلمه ها را مشخص کرده روی تخته نوشته با صدای رسا وبلند بخواند وروی تابلویی نوشته در دیدرس بچه ها قرار دهد.

* درک نکردن مفهوم ( فعلهای امری )

دانش آموز با دانستن فعلهای آنها متوجه می شود که در تمرین ازاوچه خواسته شده است وباید چه کار بکند.

هر آموزگار دفتری تهیه کند ودر آن کلیه ی فعالیتهای تدریس،پیش نیازها وهم نیازهای تدریس،پاسخ تمرینهای درس تمرینهای مکمل معلم ساخته درهر زمینه ای از مهارتهای زبانی درس،اشکالات کلی خواندن،معنایی،املایی،خطی و ...  شاگردان رادرآن بنویسید تا وضع کلی شاگردان در آن درس دردیدرس او باشد.

این دفتر ازیک نظر می تواند یک طرح درس آموزگار محسوب شود واز جهت دیگر می توان دفترآموزش جبرانی شاگرد نام نهاد .چون اشکالات کلی خواندن دانش آموزان در هر درس در آن ثبت وضبط می شودومعلم بادردست داشتن آنها به آموزش جبرانی اشکالات دانش آموزان درامر آموزش مهارتهای زبانی اقدام می کند در این زمینه آموزگار ضمن جست وجوبرای دستیابی به راه حل های جدیدی برای رفع اشکالات شاگردان خود باعث پیشرفت و تجربه اندوزی بیشتر درامر آموزش مهارتهای زبانی خواهد شد.

نوشته شده توسط: داریوش مغرور

 تبریک
تبریک
تبریک دهه ی فجر
تبریک
تسلیت
تسلیت
عزاداری دانش آموزان شب تاسوعا
[عناوین آرشیوشده]