الگوی دریافت مفهوم  Attainingconcept

هدف: این روش در تقویت مهارت های اساسی تفکر بسیار مؤثر بوده و در حقیقت این الگو ماهیت تفکر را کشف می کند و با اجرای این الگو چگونه فکر کردن را به فراگیران می آموزیم این الگو برای هدایت شاگردان به یک مفهوم تدوین می شود.

مراحل اجرای الگو

1-عرضه مطالب – در این مرحله معلم مطالب را در دو قالب مثبت و منفی ارائه می دهد بنابراین مطالب باید قبلا" دسته بندی شده و در قالب نمودار، تصاویر، جداول و یا نوشته هایی بر روی تابلو آماده ی ارائه شود در این مرحله معلم برای فراگیران مشخص می کند که مفهومی را در ذهن دارد که باید به آن پی ببرند و سپس بعضی مطالب ارائه شده را با آری و برخی دیگر را با خیر مشخص می کند آری ها همان مفهومی را نشان می دهد که در ذهن معلم است در واقع هر مطلبی که ارائه می شود مثالی منفی یا مثبت از آن مفهوم می باشد و در این مرحله معلم به فراگیران می گوید که در همه ی مثال های مثبت مفهومی مشترک است که وظیفه ی آنها ایجاد فرضیه ای درباره ی ماهیت آن مفهوم است بنابراین موارد مطرح شده باید از پیش منظم شده و با نشانه های «آری» و «خیر» عرضه شوند و در این مرحله مثال ها باید کاملا" سازمان یافته باشند.

2-دستیابی به مفهوم- در این مرحله فراگیران به مقایسه مثال ها و موارد مطرح شده می پردازند و به دنبال عامل یا عوامل مشترکی بین مثال های مثبت می گردند و فرضیه هایی می سازند و مباحثاتی نیز می تواند صورت گیرد. در صورت لزوم معلم باید مثال های بیشتری ارائه کند و دانش آموزان را به سوی مفهوم مورد نظر هدایت کند وقتی اغلب دانش آموزان روی یک فرضیه به توافق رسیدند باید مثال ها و موارد جدیدی به آنها عرضه شود تا مثبت یا منفی بودن آنها را تعیین کنند و خود فراگیران نیز در این قسمت می توانند نمونه های جدیدی را مطرح کنند.

3- نامگذاری مفهوم و تحلیل جریان دریافت مفهوم

در این مرحله معلم به نامگذاری و تعریف مفهوم می پردازد و نام تخصصی مفهوم را اگر وجود داشته باشد عنوان می کند و در آخر دانش آموزان به تحلیل راهبردهایی که به وسیله ی آن به مفهوم و یا مفاهیم دست یافته اند، می پردازند.

در حقیقت بعد از آنکه دانش آموزان به مفهوم دست یافتند باید از آنها خواست تا مراحل تفکر خود را در حین دستیابی به مفهوم یک به یک نقل کنند و افکاری را که در هر مرحله، به ذهنشان خطور کرده شرح دهند باید از آنها خواست که بگویند در ابتدا چه فکر می کردند چرا اینگونه فکر می کردند و یا چرا فکر خود را تغییر دادند فایده این کار این است که میاحثه ای بین دانش آموزان صورت می گیرد که در پی آن دانش آموزان به تحلیل راهبردهایی که به وسیله ی آن به مفاهیم دست یافته اند می پردازند اینکه در اذهان دانش آموزان چه می گذرد و چه فرضیه هایی در مراحل اولیه در ذهن آنها شکل گرفته و چگونه این فرضیه ها را آزموده اند بسیار مهم است زیرا می توان به این طریق نحوه ی تفکر دانش آموزان را بررسی کرد به این ترتیب هم تمرین هایی برای دریافت مفهوم در اختیار داریم و هم اینکه دانش آموزان می توانند با تغییر در راهبردها و آموختن راهبردهای جدید توانایی بیشتری در دریافت مفهوم پیدا کنند.

مثال:

فکرهای امین من به نوعی از تغییرات فکر می کنم که نتیجه ی آنها تولید ماده جدید با خواص و ساختار شیمیایی متفاوت است. تصاویری که با «بله» مشخص شده اند آن نوع تغییر را نشان می دهند که مورد نظر من است.

معلم زمانی از این الگو استفاده می کند که هدف او رسیدن به مفهوم از طریق تکاپو، کنکاش، تفکر توسط شاگردان و رسیدن به اهداف درس باشد.

این الگو در ریاضی، زبان، علوم اجتماعی و تجربی کاربرد دارد.

تذکر: در این الگو اهداف نباید در آغاز درس گفته شود، بلکه باید اهداف از مرحله پنجم الگو بیان گردد.

مراحل الگو عبارتند از:

1-     عرضه مطالب و شناسایی مفهوم ( معلم مثال ها را عرضه می کند و جای ان ها را مشخص می سازد. هم نمودارها و هم بلی و خیر را ).

2-     دستیابی به مفهوم ( معلم مثال ها را عرضه می کند، شاگردان بلی و خیر را ).

3-     تحلیل راهبرد های تفکر ( شاگردان هم مثال ها را می گویند و هم بلی و خیر را ).

4-     فرضیه سازی توسط شاگردان ( چه یافته اند ).

5-     آزمون فرضیه و نتیجه گیری ( توصیف ).

نوشته شده توسط: داریوش مغرور

 تبریک
تبریک
تبریک دهه ی فجر
تبریک
تسلیت
تسلیت
عزاداری دانش آموزان شب تاسوعا
[عناوین آرشیوشده]